Kartografia jest dziedziną nauki określającą zasady tworzenia map, a także zgłębiającą możliwości wykorzystania ich treści. Ta definicja – choć w tym wypadku nie dotyczy Ziemi – idealnie odwzorowuje pracę zespołu VIPERS, w którego skład wchodzą również polscy astronomowie.
Nastał okres skrajnych stanów pogodowych. Tak twierdzą klimatolodzy i tego doświadczamy. Skrajności w przyrodzie są dla ludzi nieprzyjemne. Raczej. Za to te przenikające społeczeństwo wywołują konsekwencje rozległe.
O tym, dlaczego łasice miewają skrajnie różną wielkość, mówi dr Paulina Szafrańska z Instytutu Biologii Ssaków Polskiej Akademii Nauk w Białowieży.
Wypalenie zawodowe przybiera dziś formę swoistej epidemii – sugerują niektóre doniesienia naukowe. Dotyczy to szczególnie osób ratujących życie, czyli strażaków, policjantów czy lekarzy zabiegowych, ale także przedstawicieli innych tzw. zawodów społecznych, których podstawą jest bliska relacja z drugim człowiekiem. Zatem również psychoterapeutów.
Nie wszystko, co niebo nam przynosi, jest miłe. Obawiając się spadających na Ziemię komet czy meteorytów, pamiętajmy, że część tego, co przybywa do nas z kosmosu, może być źródłem wielkich odkryć.
Bałtyk jest nietypowym słonawym morzem, jego fenomen wynika z równowagi zasolenia uzyskiwanej z dopływów wód słodkich i wlewów wód słonych z Morza Północnego. Stan ten nie jest jednak trwały. Od czego zależy?
Promieniowanie gamma najwyższych energii nie dociera do powierzchni Ziemi – zostaje zatrzymane w atmosferze. Ale właśnie atmosfera może stać się narzędziem umożliwiającym detekcje fotonów o energiach rzędu teraelektonowoltów. Dzięki wykorzystaniu instrumentów rejestrujących promieniowanie Czerenkowa można prowadzić obserwacje źródeł emitujących wysokoenergetyczne fotony za pomocą ziemskich teleskopów.
Symbolem ryb z okresu dewońskiego jest grupa ryb pancernych (plakodermów). Najnowsze badania przy użyciu skanera 3D przynoszą odpowiedź na intrygujące pytanie: co nas, ludzi, z nimi łączy.
O obecności kobiet w nauce, tym, co mogłoby wspomóc ich kariery naukowe, oraz planach Akademii Młodych Uczonych mówią przewodnicząca AMU w IV kadencji dr Anna Ajduk z Uniwersytetu Warszawskiego oraz wiceprzewodniczące dr hab. Nicole Dołowy-Rybińska z Instytutu Slawistyki PAN, dr hab. Monika Kędra, prof. Instytutu Oceanologii PAN, i dr hab. inż. Monika Kwoka, prof. Politechniki Śląskiej.
Gdy spada temperatura, zmienia się stan skupienia wody. Rzeki, jeziora i morza skuwa lód, para wodna w atmosferze zamienia się w kryształki śniegu, a woda pod powierzchnią gruntu przyjmuje postać drobnych soczewek lub żył lodowych. W wysokich górach i w obszarach polarnych tworzą się lodowce i czapy lodowe. Wszystkie te duże i małe, widoczne i niewidoczne formy występowania wody w stałym stanie skupienia na kuli ziemskiej tworzą kriosferę.
Kiedy mówimy o grzybach, zazwyczaj przed oczami staje nam borowik albo muchomor. Tymczasem taksonomiczne królestwo grzybów jest znacznie większe i bardziej różnorodne – do dzisiaj opisano ponad 100 tysięcy gatunków, przy czym szacuje się, że w rzeczywistości może ich być nawet pięćdziesiąt razy więcej. Niektóre ukochały paliwo lotnicze.
O kolorach posiłków, tajemnicy suszenia oraz przymusie dla producentów mówi dr Anna Michalska z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie.
Żeby dowiedzieć się, co w przeszłości wpływało na wahania poziomu mórz, trzeba pojechać w góry – Alpy albo Tatry. One bowiem w dawnych epokach geologicznych były dnem oceanu. Fotografie Jakub Ostałowski
O tym, dlaczego polskie miejscowości się wyludniają, mówi prof. Przemysław Śleszyński z Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN w Warszawie, autor „Analizy 122 średnich miast tracących funkcje społeczno-gospodarcze”.
O niepotrzebnych kompleksach, przydatności mikrofonu i połączeniu ludzi i urządzeń mówi prof. dr hab. inż. Hanna Bogucka, Kierownik Katedry Radiokomunikacji Politechniki Poznańskiej.
O docenianiu i niedocenianiu kobiet, znaczeniu otwarcia i tolerancji oraz cechach terrorystów mówi prof. dr hab. Małgorzata Kossowska z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego.
O leczeniu raka, spodziewanych i niemożliwych odkryciach oraz naukowej odwadze i sile mówi prof. dr hab. Bożena Kamińska-Kaczmarek z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN.
O tym, jaką przyszłość przewidywał Lem, przed czym przestrzegał oraz czy nadal pozostaje autorem nierozumianym, mówi prof. dr hab. Jerzy Jarzębski z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie i Państwowej Wyższej Szkoły Wschodnioeuropejskiej w Przemyślu.
Co mogą pasożyty? Na przykład – jak pisze Kathleen McAuliffe w książce „This is your brain on parasites” – wpływać na myślenie i zachowanie człowieka. Czyli zmienić go w posłuszny sobie automat.
O tym, jakie mogą być skutki automatyzmu myślenia i działania oraz jak walczyć ze szkodliwymi nawykami, mówi mgr Mateusz Banaszkiewicz z Uniwersytetu SWPS.
Serwis naukowy prowadzony przez zespół magazynu Academia PAN. Zapraszamy do przysyłania informacji o badaniach, aktualnie realizowanych projektach naukowych oraz imprezach popularyzujących naukę.
Dla użytkowników: Regulamin
Informujemy, że używamy ciasteczek (plików cookies) w celu gromadzenia danych statystycznych, emisji reklam oraz prawidłowego funkcjonowania niektórych elementów serwisu. Pliki te mogą być umieszczane na Państwa urządzeniach służących do odczytu stron, a korzystając z naszego serwisu wyrażacie Państwo zgodę na używanie cookies, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.
Więcej informacji o celu używania i zmianie ustawień ciasteczek w przeglądarce: TUTAJ
Redakcja serwisu online
Academia. Magazyn Polskiej Akademii Nauk
PKiN, pl. Defilad 1, pok. 2110
(XXI piętro)
00-901 Warszawa
tel./fax (+48 22) 182 66 61 (62)
e-mail: academia@pan.pl